بيان بشأن لتطورات والشهادات الجديدة بمسألة اختطاف واختفاء اولاد اليمن، البلقان والشرق بين السنوات 1948-1954

العربية بعد العبرية

אנו, נשות ארגון אשה לאשה – מרכז פמיניסטי, חיפה, עוקבות אחר ההתפתחויות והממצאים החדשים בנושא חטיפתם והיעלמותם של ילדי תימן, בלקן ומזרח, בין השנים 1954-1948 ומבקשות להתייחס לאלה.

כנשים וכפעילות חברתיות, אנו שותפות בראש ובראשונה לכאבן ולתסכולן של המשפחות, שלאחר שנים רבות עדין לא קיבלו מידע מלא על גורל יקיריהן ויקירותיהן, ואף לא זכו להכרה בפשע שנגרם להן.

בין השאר, פרשה זו חושפת את תפקידם של ארגוני הנשים הדסה, ויצ”ו וארגון אימהות עובדות (המוכר כיום כנעמ”ת), שלקחו חלק פעיל במנגנון הטיפול ובהעלמת התינוקות, ובהמשך, עם תחילת החקירה בנושא, גם בניסיונות לטיוח והשתקת הפרשה. העדויות והכתיבה המחקרית, מדגישות את התפיסה שרווחה בקרב אותם ארגונים, כמו גם בקרב מוסדות אחרים, ביחס להורות של משפחות מזרחיות. בבסיסה של תפיסה זו, שהייתה מאופיינת באדנות והתנשאות כלפי האוכלוסייה המזרחית, ניצב הרצון ל”חינוכן מחדש” של משפחות העולים, תוך סימון לשיטתם, מהי “הורות טובה” ומהי “הורות שאינה ראויה”.

כארגון פמיניסטי, אנו מצטרפות לדרישת המשפחות והארגונים שחרטו את הנושא על דגלם, כי על אותם ארגוני נשים להכיר בחלקם בפרשה ולקחת אחריות על מעשיהם. אנו קוראות לכן – היו הראשונות לקחת אחראיות ארגונית על העוול שנגרם ובכך סמנו את הדרך גם עבור מוסדות וארגונים אחרים בחברה הישראלית שייחלו תהליך הכרה ותיקון. היעדר הכרה בעוול ובפשע שנעשו מותיר את האימהות והאבות שנקרעו מילדיהם בחוסר ודאות וללא נחמה, והופך את המעשים דאז לעוול – הנמשך עד ימינו.

הכרה במאבק המשפחות המנסות להתחקות אחר גורל ילדיהן וילדותיהן, אחיהן ואחיותיהן, הוא מאבק חברתי–פמיניסטי שלא ניתן להתעלם ממנו. התעלמות או היעדר הכרה בעניין יוצרים ציר ישיר, שאיננו רק דמיוני, בין העוול שנעשה בעבר לבין שימור מנגנונים מפלים ומדכאים כיום. אנו מאמינות כי רק הכרה במה שהיה, לצד פעולות לתיקון ושינוי מדיניות, יבטיחו שמקרים דומים לא ישנו בעתיד. כחלק מכך, אנו רואות מאבקים נוספים, כמו זה בפרשת המדיניות המכוונת למתן אמצעי המניעה “דפו-פרוברה” בקרב נשים מהקהילה האתיופית בישראל, המשך של אותו מנגנון מפלה ופוגעני כלפי נשים, שזוכות ליחס משתנה מהממסד הרפואי והחברתי, על פי צבען ומוצאן.

הכרה בעוול ובכאב שנגרמו, הם לפיכך צעד ציבורי ראשון והכרחי, אך לא כזה שנועד רק לסליחה ומחילה. בצעד זה יש כדי לאפשר למשפחות שנפגעו ולנו כחברה גם יחד, להבין את המנגנונים שאיפשרו את המציאות המעוותת והפוגענית ואת הדרך הנכונה לפירוקם. מכאן שהקריאה להכרה, היא קריאה לניתוץ המנגנונים והתפיסות שאפשר שהיוו את הבסיס הערכי והממשי לפעולות העלמת התינוקות, מתוך הבנה שרק כך ייתכן שינוי חברתי יסודי. לחלופין, היעדר פעולה של תיקון והכרה בחלקם של אותם ארגוני נשים, מעמיק את הפילוג בין נשים, מותיר תחושה של חוסר סולידריות, ומדגיש את  קיומה של אפליה מעמדית וגזענית מתמשכת ורבת שנים.

אנו קוראות לארגוני הנשים ויצ”ו, הדסה ונעמת להכיר בחלקן בפרשה ובניסיונות הטיוח בעבר, ולהביע תמיכה ללא סייג בדרישות של המשפחות. בנוסף, אנו פונות אל הארגונים המוזכרים, לסייע באופן מיידי ובכל דרך אפשרית, בחשיפת המסמכים שנותרו בצל ובתמיכה במשפחות, זאת כחלק בלתי נפרד מסדר יומם. האמהות של הילדים והילדות הנעדרים הן חלק בלתי נפרד מנשות החברה הישראלית, אותן נשים שבשמן אתן מבקשות לפעול ולקדם נושאים היקרים ללבכן.

בנוסף, אנו מצטרפות לדרישה של המשפחות והארגונים הפועלים בנושא לקביעת יום זיכרון לילדים החטופים והנעדרים, להנגשת המידע והעדויות באופן מלא וציבורי ולהכללת הנושא בתוכניות הלימוד בבתי הספר ובאקדמיה.

نحن، ناء منظمة “امرأة لامرأة”، مركز نسوي في حيفا، نتابع التطورات والشهادات الجديدة بمسألة اختطاف واختفاء اولاد اليمن، البلقان والشرق بين السنوات 1948-1954، وننوي التطرق لهذه هنا.

كنساء وكناشطات اجتماعيات، نشارك العائلات، بالدرجة الأولى، في ألمها وإحباطها لا سيما وأنها لم تحصل على معلومات كاملة حول مصير اولادها وأعزائها بعد كل هذه السنين، ولم تحظى حتى باعتراف على الجريمة التي اقترفت بحقها.

تكشف هذه القضية، من ضمن أمور أخرى، الدور الذي لعبته المنظمات النسائية “هداسا”، “فيتسو” و”منظمة الأمهات العاملات” (المعروفة اليوم بإسم “نعمات”) في آلية اخفاء الأطفال، ولاحقاً، مع بدء التحقيق في الموضوع، في محاولات التستر على القضية وكتمها. حيث تؤكد الشهادات والكتابات البحثية على النظرة التي سادت وسط هذه المنظمات، وكذلك وسط مؤسسات أخرى، حول والدية العائلات الشرقية وقدرتها على تربية أولادها. وفي حين تميزت هذه النظرة بالفوقية والاستعلاء تجاه الشرقيين، كان هدفها “تربية” عائلات القادمين الجدد من جديد وتحديد الفرق، كما تراه، بين “الوالدية الحسنة” و”الوالدية غير اللائقة”.

ننضم، كمنظمة نسوية، لمطلب العائلات والمنظمات التي وضعت القضية على رأس سلم اولوياتها بأن تعترف هذه المنظمات النسائية بدورها في القضية وبأن تأخذ مسؤولية عن أعمالها. نناديكن لأن تكن أول من يأخذ مسؤولية تنظيمية عن الظلم الذي وقع وأن تمهدن الطريق أمام اعتراف مؤسسات ومنظمات أخرى في المجتمع الإسرائيلي لكي يباشروا بعملية اعتراف وتصحيح. عدم الاعتراف بالظلم وبالجريمة التي اقترفت يبقي الامهات والآباء الذين انتزعوا عن أولادهم بلا عزاء، ويجعل الأعمال التي اقترفت في حينه بمثابة ظلم مستمر حتى اليوم.

النضال الذي تخوضه العائلات التي تحاول معرفة مصير اولادها وبناتها، اخوتها وأخواتها، هو نضال اجتماعي- نسوي لا يمكن تجاهله. التجاهل وعدم الاعتراف يخلقون محوراً مباشر، ليس متخيلاً فقط، بين الظلم الذي وقع بالأمس وبين استبقاء الآليات التمييزية والقمعية حتى اليوم. نحن نؤمن بأن الاعتراف بما كان، إلى جانب الخطوات التي تهدف إلى تصحيح وتغيير السياسة، بمقدوره أن يضمن عدم تكرر هذه الحالات بالمستقبل. كما نرى، من ضمن ذلك، بأن النضالات الأخرى، مثل قضية فرض وسائل منع الحمل على النساء الأثيوبيات في إسرائيل، هي استمرارية لنفس الآلية التمييزية التي تمس بالنساء ممن يحصلن على معاملة مختلفة من المؤسسة الطبية والاجتماعية بحسب لون بشرتهن وأصلهن.

وعليه، فإن الاعتراف بالظلم وبالألم هو الخطوة الجماهيرية الاولى والضرورية ليس فقط للسماح والعفو: فبمقدور هذه الخطوة أن تمكن العائلات التي تضررت والمجتمع ككل من فهم الآليات التي سمحت بهذا الواقع المشوه والمهين واكتشاف الطريق الصحيح لتفكيكها. لهذا، فإن النداء الذي نطلقه للاعتراف هو نداء لتحطيم الآليات والتوجهات التي شكلت القاعدة القيمية والفعلية لعمليات اخفاء الأطفال، ادراكاً منا بأنه فقط بهذه الطريقة سيكون بالإمكان اجراء تغيير اجتماعي أساسي. في المقابل، فإن عدم القيام بخطوات باتجاه التصحيح والاعتراف بدور تلك المنظمات النسائية يعمق القطيعة بين النساء وغياب التضامن ويؤكد على وجود تمييز طبقي وعنصري مستمر وطويل الأمد.

نطالب المنظمات النسائية “فيتسو”، “هداسا” و”نعمات” للاعتراف بدورها في القضية وفي محاولات التستر عليها بالماضي، وللإعلان عن دعمها لمطالب العائلات دون أي تحفظ. كما نتوجه للمنظمات المذكورة للمساعدة بشكل فوري وبكل طريقة ممكنة في الكشف عن الوثائق التي ما زالت سرية، ولدعم العائلات كجزء لا يتجزأ من جدول أعمالها. أمهات الأولاد والبنات المفقودين هم جزء لا يتجزأ من نساء المجتمع الإسرائيلي، نفس النساء اللواتي تعملن باسمهن على دفع مواضيع قريبة من قلوبكن. بالإضافة الى ذلك، ننضم بهذا لمطلب العائلات والمنظمات العاملة بالموضوع للإعلان عن يوم لذكرى الاولاد المختطفين والمفقودين، لإتاحة المعلومات والشهادات بشكل كامل وجماهيري ولإدخال الموضوع لبرامج التعليم في المدارس والمؤسسات الأكاديمية.

مقال حول هذا الموضوع في  موقع اللّسعة :

هل تعترف المنظمات النسائية بدورها في اختطاف الاولاد اليمنيين؟

ראו גם כתבה באתר העוקץ: קחו אחריות על חלקכן בחטיפות הילדים